Političke elite bi trebalo da iz "narodnog puča" 1941. i još jednog istorijskog "ne" izvuku pouku da zemlju nikada više ne bi trebalo dovoditi u bezizlaznu situaciju, poruka je sa naučnog skupa u Beogradu.
Pouka iz martovskih događaja 1941. godine je da nacionalni interesi uvek budu ispred stranih ili stranačkih i da se jedinstvom političkih faktora odgovara na izazove nacionalne krize i katastrofe, istakao je direktor Instituta za savremenu istoriju Momčilo Pavlović na konferenciji za novinare uoči naučnog skupa posvećenom vojnom puču i demonstracijama od 25. do 27. marta 1941. protiv pristupanja Kraljevine Jugoslavije Hitlerovom Trojnom paktu.
Skup domaćih istoričara povodom 70 godina od početka Drugog svetskog rata na teritoriji bivše Jugoslavije održan je u Belom dvoru u organizaciji Instituta za savremenu istoriju i doma Karađorđevića.
Beli dvor je bio centar političkih zbivanja u martovskim događajima, rekao je Pavlović na skupu pod nazivom "1941 - 70 godina kasnije" i podsetio da se tadašnji vođa partizanskog pokreta i Komunističke partije Jugoslavije Josip Broz Tito u dvor uselio još "dok je monarhija bila legitimna, želeći da pokaže da je pobednik u ratu".
Pavlović je istakao da martovski događaji izazivaju različita osećanja i tumačenja i da se ocene kreću u rasponu da je to veličanstvena revolucija, predvođena komunističkom partijom, do tumačenja da je reč o "aktu nekoliko plaćenika u vojnom vrhu koji su za male pare učinili veliku nesreću narodu".
On je podsetio da je martovski događaj prouzrokovao direktan slom Kraljevine Jugoslavije iz koga je srpski narod platio najveću cenu i poveo antifašističku borbu, veličanstvenu u tom trenutku, jednu od najvećih u Evropi.
"Cena je bila previsoka, ali je taj antifašizam vezan za narod, odnosno za oba pokreta, a ne kao što je do sada bio redukovan samo na jedan pokret, odnosno na jednog čoveka, vođu Tita", naglasio je Pavlović. Reč je o velikom ustanku koji je na nekoliko meseci oslobodio čitavu zapadnu Srbiju i to je bio simbol borbe porobljenog naroda za borbu protiv fašizma, dodao je Pavlović.
Istoričar Čedomir Antić je podsetio da je srpski narod zapadno od Srbije i u Srbiji podneo ogromne žrtve, da je nad Srbima tada izvršen genocid i da je na oltar otadžbine i raznih uverenja, od kojih su se neka pokazala kao neispravna, te 1941. godine podneta velika žrtva.
Antić je istakao da tekovine 1941. godine žive i danas, od antifaštističkih i slobodarskih i jezivih srbofobskih koji i danas dolaze od pojedinih uglednih političara i naučnika koji pripadaju drugim narodima. On je podsetio na tezu mnogih intelektualaca u Srbiji da su na njenoj teritoriji delovala dva najveća antifašistička pokreta u porobljenoj Evropi - Narodnooslobodilačka vojska i Jugoslovenska vojska u otadžbini.
Srpska pravoslavna crkva je tokom svoje skoro 800 godina duge istorije kanonizovala 108 svetitelja, a 26-orica njih su umrli 1941. godine, naveo je Antić.
On je rekao da je Milan Nedić, koji je došao na čelo vlade u vreme genocida nad Srbima bio istinski patriota, koji je bio protivan sporazumu s Nemcima pre nego što je rat počeo, iako je iza Nedića stajala ideologija i grupa ljudi, od kojih su neki bili naklonjeni jednoj vrsti balkanskog odnosno srpskog fašizma.
Antić je kazao da su istoriografi dugo tvrdili da su prevrat marta 1941. godine izveli komunisti, ali da su na pučiste veliki uticaj imale državne strukture i agentura Velike Britanije, a da je u izvesnoj meri, posrednije, što je manje ispitano, uticaj imao i Sovjetski Savez.
Puč od 27. marta 1941. je bio prvi takav događaj u jugoslovenskoj državi, ali je po mestu gde je izveden i najvažniji učesnicima bio srpski prevrat, rekao je Antić.
Prema rečima Srđe Trifkovića, događaji od 27. marta predstavljaju kulminaciju napora britanskog predsednika Vinstona Čerčila da se uz američku asistenciju Jugoslavija privoli na samožrtvovanje i taj čin se pokazao katastrofalnim po jugoslovensku državu i srpski narod.
Istoričar Ljubodrag Dimić je ocenio da je u najnovijim udžbenicima 27. mart racionalno sagledan i da je akcenat stavljen na to da je to veliki datum u srpskoj istoriji sa naglašenim antifašističkim karakterom.
Prema oceni istoričara Bojana Dimitrijevića, 27. mart je "ukopčan" i u ideologiju komunističkog pokreta, ali da se slavio i u ravnogorskom pokretu. On smatra da je pitanje da li bi potpisivanje Trojnog pakta moglo da poštedi Jugoslaviju ratnih pustošenja.
Dimitrijević je upitao šta bi se u tom slučaju dogodilo sa Kraljevinom Jugoslavijom prilikom kapitulacije Italije i "kako bi pregrmela to iskušenje" i šta bi se dogodilo sa Kraljevinom Jugoslavijom prilikom dolaska sovjetskih tenkova 1944. godine.
Milan Ristović je rekao da je 27. mart jedan od retkih događaja kada su zajedno na ulici bili i levica i desnica i crkva i vojska i pripadnici univerziteta i akademije nauka, ljudi iz različitih socijalnih slojeva i generacija.
Član krunskog veća Dragomir Acović je smatra da burni događaji od 27. marta imaju posledice koje i "70 godina kasnije osećamo".
Princ Aleksandar Karađorđević je kazao da je Trojni pakt potpisan u nastojanju da se izbegne ulazak u rat u kome je pocepna Kraljevina Jugoslavija, a nakon toga nastalo društvo koje je sedam decenija "upravljalo našim životima".
Pozdravljajući održavanje ovog naučnog skupa, on je istakao da je "dobro sve što služi istini, nezaboravu i pravdi". Ukazavši da se time odaje i pošta žrtvama i junacima Drugog svetskog rata, princ je poručio da događaji od 27. marta 1941. opominju da se "ne smemo deliti".
U kapeli Sv. Andreja Prvozvanog u dvorskom kompleksu patrijarh srpski Irinej održao je pomen žrtvama martovskih događaja.
Pod istim nazivom: "1941 - 70 godina kasnije" sinoć je otvorena izložba arhivskih dokumenata, fotografija i predmeta koji govore o vojnom puču i demonstracijama od 27. marta protiv pristupanja zemlje Trojnom paktu koji su bili povod za napad nacističke Nemačke i bombardovanje Beograda 6. aprila 1941. i označili početak Drugog svetskog rata na području Kraljevine Jugoslavije.
(Tanjug)
Skup domaćih istoričara povodom 70 godina od početka Drugog svetskog rata na teritoriji bivše Jugoslavije održan je u Belom dvoru u organizaciji Instituta za savremenu istoriju i doma Karađorđevića.
Beli dvor je bio centar političkih zbivanja u martovskim događajima, rekao je Pavlović na skupu pod nazivom "1941 - 70 godina kasnije" i podsetio da se tadašnji vođa partizanskog pokreta i Komunističke partije Jugoslavije Josip Broz Tito u dvor uselio još "dok je monarhija bila legitimna, želeći da pokaže da je pobednik u ratu".
Pavlović je istakao da martovski događaji izazivaju različita osećanja i tumačenja i da se ocene kreću u rasponu da je to veličanstvena revolucija, predvođena komunističkom partijom, do tumačenja da je reč o "aktu nekoliko plaćenika u vojnom vrhu koji su za male pare učinili veliku nesreću narodu".
On je podsetio da je martovski događaj prouzrokovao direktan slom Kraljevine Jugoslavije iz koga je srpski narod platio najveću cenu i poveo antifašističku borbu, veličanstvenu u tom trenutku, jednu od najvećih u Evropi.
"Cena je bila previsoka, ali je taj antifašizam vezan za narod, odnosno za oba pokreta, a ne kao što je do sada bio redukovan samo na jedan pokret, odnosno na jednog čoveka, vođu Tita", naglasio je Pavlović. Reč je o velikom ustanku koji je na nekoliko meseci oslobodio čitavu zapadnu Srbiju i to je bio simbol borbe porobljenog naroda za borbu protiv fašizma, dodao je Pavlović.
Istoričar Čedomir Antić je podsetio da je srpski narod zapadno od Srbije i u Srbiji podneo ogromne žrtve, da je nad Srbima tada izvršen genocid i da je na oltar otadžbine i raznih uverenja, od kojih su se neka pokazala kao neispravna, te 1941. godine podneta velika žrtva.
Antić je istakao da tekovine 1941. godine žive i danas, od antifaštističkih i slobodarskih i jezivih srbofobskih koji i danas dolaze od pojedinih uglednih političara i naučnika koji pripadaju drugim narodima. On je podsetio na tezu mnogih intelektualaca u Srbiji da su na njenoj teritoriji delovala dva najveća antifašistička pokreta u porobljenoj Evropi - Narodnooslobodilačka vojska i Jugoslovenska vojska u otadžbini.
Srpska pravoslavna crkva je tokom svoje skoro 800 godina duge istorije kanonizovala 108 svetitelja, a 26-orica njih su umrli 1941. godine, naveo je Antić.
On je rekao da je Milan Nedić, koji je došao na čelo vlade u vreme genocida nad Srbima bio istinski patriota, koji je bio protivan sporazumu s Nemcima pre nego što je rat počeo, iako je iza Nedića stajala ideologija i grupa ljudi, od kojih su neki bili naklonjeni jednoj vrsti balkanskog odnosno srpskog fašizma.
Antić je kazao da su istoriografi dugo tvrdili da su prevrat marta 1941. godine izveli komunisti, ali da su na pučiste veliki uticaj imale državne strukture i agentura Velike Britanije, a da je u izvesnoj meri, posrednije, što je manje ispitano, uticaj imao i Sovjetski Savez.
Puč od 27. marta 1941. je bio prvi takav događaj u jugoslovenskoj državi, ali je po mestu gde je izveden i najvažniji učesnicima bio srpski prevrat, rekao je Antić.
Prema rečima Srđe Trifkovića, događaji od 27. marta predstavljaju kulminaciju napora britanskog predsednika Vinstona Čerčila da se uz američku asistenciju Jugoslavija privoli na samožrtvovanje i taj čin se pokazao katastrofalnim po jugoslovensku državu i srpski narod.
Istoričar Ljubodrag Dimić je ocenio da je u najnovijim udžbenicima 27. mart racionalno sagledan i da je akcenat stavljen na to da je to veliki datum u srpskoj istoriji sa naglašenim antifašističkim karakterom.
Prema oceni istoričara Bojana Dimitrijevića, 27. mart je "ukopčan" i u ideologiju komunističkog pokreta, ali da se slavio i u ravnogorskom pokretu. On smatra da je pitanje da li bi potpisivanje Trojnog pakta moglo da poštedi Jugoslaviju ratnih pustošenja.
Dimitrijević je upitao šta bi se u tom slučaju dogodilo sa Kraljevinom Jugoslavijom prilikom kapitulacije Italije i "kako bi pregrmela to iskušenje" i šta bi se dogodilo sa Kraljevinom Jugoslavijom prilikom dolaska sovjetskih tenkova 1944. godine.
Milan Ristović je rekao da je 27. mart jedan od retkih događaja kada su zajedno na ulici bili i levica i desnica i crkva i vojska i pripadnici univerziteta i akademije nauka, ljudi iz različitih socijalnih slojeva i generacija.
Član krunskog veća Dragomir Acović je smatra da burni događaji od 27. marta imaju posledice koje i "70 godina kasnije osećamo".
Princ Aleksandar Karađorđević je kazao da je Trojni pakt potpisan u nastojanju da se izbegne ulazak u rat u kome je pocepna Kraljevina Jugoslavija, a nakon toga nastalo društvo koje je sedam decenija "upravljalo našim životima".
Pozdravljajući održavanje ovog naučnog skupa, on je istakao da je "dobro sve što služi istini, nezaboravu i pravdi". Ukazavši da se time odaje i pošta žrtvama i junacima Drugog svetskog rata, princ je poručio da događaji od 27. marta 1941. opominju da se "ne smemo deliti".
U kapeli Sv. Andreja Prvozvanog u dvorskom kompleksu patrijarh srpski Irinej održao je pomen žrtvama martovskih događaja.
Pod istim nazivom: "1941 - 70 godina kasnije" sinoć je otvorena izložba arhivskih dokumenata, fotografija i predmeta koji govore o vojnom puču i demonstracijama od 27. marta protiv pristupanja zemlje Trojnom paktu koji su bili povod za napad nacističke Nemačke i bombardovanje Beograda 6. aprila 1941. i označili početak Drugog svetskog rata na području Kraljevine Jugoslavije.
(Tanjug)
